Wat doet muziek met ons?

NPOfocus | De Kennis van Nu | achtergrondartikel samengesteld door Jessie van den Broek | met 8 video's 

Muziek heeft een enorme impact op onze hersenen, emoties en gedrag. Het activeert ons brein en kan zelfs fysieke pijn verzachten. Hoe kunnen we die effecten toepassen in de gezondheidszorg? En worden we slimmer van muziek?  

Lees het volledige artikel hier of kies een deelonderwerp. 

Wat gebeurt er in je hersenen als je naar muziek luistert?

Muziek activeert het hele brein, vertelt neuropsycholoog Erik Scherder. Als we naar muziek luisteren, worden tegelijkertijd allerlei verschillende hersengebieden actief. Muziek prikkelt bijvoorbeeld de motorische gebieden, die zorgen voor die onbedwingbare neiging om te dansen. 

Word je slimmer van muziek?

Muziekles is goed voor de hersenontwikkeling, weten we uit onderzoek. Bij kinderen die een muziekinstrument leren bespelen, wordt de verbinding tussen de linker- en rechterhersenhelft versterkt. Daardoor kunnen de hersenhelften tijdens hun ontwikkeling beter met elkaar communiceren, wat bijvoorbeeld belangrijk is voor het afstemmen van gedrag en emoties.

Hoe kunnen we muziek gebruiken in de zorg? 

De positieve effecten van muziek lijken al bij heel jonge patiëntjes te bestaan. Neuromusicoloog Artur Jaschke doet daar onderzoek naar op de afdeling neonatologie van het UMCG. Hij verwacht dat de muziek stressverlagend zal werken, waardoor de vroeggeboren baby’s zich beter zullen ontwikkelen. De eerste resultaten van het onderzoek zijn veelbelovend.

Muziektherapie kan ook uitkomst bieden voor mensen met bijvoorbeeld autisme, oorlogstrauma’s of een verstandelijke beperking. Over deze vorm van therapie wordt soms nog wat lacherig gedaan, maar veel mensen hebben er baat bij. Muziek kan vaak een omweg vinden in de hersenen, legt Jaschke uit. “Als de verbinding tussen hersengebied A en B niet meer zo goed is, weet de muziek toch ergens een weggetje te vinden.” 

Beïnvloedt muziek ons gedrag?

Muziek kan effect hebben op hoe we ons gedragen, vaak zonder dat we het merken. Een tijdje geleden kwam zelfs in het nieuws dat bepaalde muzieksoorten, zoals hardhouse en heavy metal, crimineel gedrag zouden veroorzaken. Later bleek dat een misverstand te zijn: de onderzoekers ontdekten dat jongeren met een bepaalde muzieksmaak gemiddeld iets vaker het criminele pad op gaan, maar dat wil nog niet zeggen dat muziek de oorzaakis van dat criminele gedrag.

In het kort

• Muziek prikkelt allerlei verschillende hersengebieden. Onder andere de motorische gebieden en de gebieden die met emotie te maken hebben, worden actief als we muziek horen.
• Muziekles is goed voor de hersenontwikkeling. Het stimuleert bijvoorbeeld de taalvaardigheid en zorgt voor een betere verbinding tussen de linker- en rechter hersenhelft.
• Muziek kan stress verlagen en pijn verzachten. Daar zijn allerlei toepassingen bij te bedenken, van livemuziek in het ziekenhuis tot zingen met mensen met dementie.
• Ook ons gedrag laat zich beïnvloeden door muziek. Op allerlei plekken, zoals winkels en op stations, wordt daar handig gebruik van gemaakt om bepaald gedrag te stimuleren of juist te ontmoedigen. 

Bron: NPOfocus